ایمنی در ساخت ساختمان

مقدمه

در قرن اخیر با رشد جمعیت در دنیا در ساخت ساختمان ها نیز تحولات عمده ای بوجود آمده است كه این تحولات خطرات ناشی از كار را در ساختمان ها  به اوج خود رسانیده است و همه ساله بسیاری از كارگران و كارمندان مشغول در ساختمان ها را كشته و مجروح می كند. احتمال وقوع حوادث را به كلی نمی توان از بین برد ولی با رعایت بعضی از نكات ایمنی و حفاظتی می توان آن را به مقدار قابل توجهی كاهش داد. بدین معنی كه بوسیله مدیریت صحیح و طرح نقشه از قبل و كنترل روش های انجام كار، می توانیم ، به هدف های حفاظتی خود برسیم.

منظور از ایمنی ساختمان فراهم آوردن یك‌ سری امكانات و تسهیلات ( با رعایت ضوابط قانونی )  در ساختمان می‌باشد كه علاوه بر تأمین امنیت و داشتن شرایط بهداشتی ، ایجاد میل و رغبت به كار نیز در كارگران ایجاد نماید كه در این خصوص می‌توان به نكات ایمنی در خصوص نردبانها، پلكان، كف،   سقف، آسانسورها و … اشاره نمود.

برای كسب ایمنی كافی در كارهای ساختمانی باید نكات زیر در نظر گرفته شود :

• طرح كارگاه و محیط كار.
• ماشین آلات و ابزار.
• وسائل بالا برنده.
• وسائل برقی .
• مواد خطرناك و مضر.

مستندات قانونی

در راستای نظام بخشیدن به مسائل مر بوط به ساختمان و ایمنی آن، آئین نامه ای مشتمل بر 6 فصل و 290 ماه به استناد مواد 85 و 87  قانون كار جمهوری اسلامی ایران در جلسه مورخ 19/5/1372 شورای عالی حفاظت فنی مورد بررسی و تایید و در تاریخ 27/6/1372 به تصویب نهایی وزیر كار و امور اجتماعی رسیده ات كه در آن مسایل مختلف مربوط به ایمنی ساختمان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

مواد قانونی:

ماده 87 قانون كار: كلیه افراد حقیقی و حقوقی كه بخواهند كارگاه جدیدی را احداث نمایند و یا كارگاه های موجود را توسعه بخشند،مكلفند، قبل از شروع به كار، برنامه و نقشه های ساختمان طرح های مورد نظر را با توجه  به مقررات ایمنی و آیین نامه ،تهیه و برای تصویب به وزارت كار ارسال دارند. شروع ساختمان سازی محل های مورد نظر و همچنین  بهره برداری از كارگاه های مذكور با مجوز رسمی از وزارت كار خواهد بود.

مسئولیت ایمنی در كار گاه ساختمانی:

1- در هر كارگاه ساختمانی ، كارفرما موظف است اقدامات لازم به منظور حفظ و تأ‌مین ایمنی عمومی را بعمل آورد.

 2- هر كارفرما مسئول تدارك و فراهم آوردن روشنایی كافی در فضاهای عمومی ، تهیه نرده و حفاظ و نصب آنها در اطراف سقفها و دیوارهای خالی و فضاهای باز ، فراهم آوردن و نصب نرده و حفاظ در اطراف پله‌ها وپاگردها ، ایجاد ورودی ایمن برای كارگاه ساختمانی و محل كار ، فراهم آوردن وسایل اطفاء حریق ، تأمین آب آشامیدنی سالم و ایجاد سرویسهای بهداشتی ، تهیه وسایل حفاظت فردی و كمك‌های  اولیه و بطور كلی فراهم آوردن و تأمین شرایط ایمنی عمومی، در داخل كارگاه ساختمانی است.

3- هر كار فرما باید ابزار و وسایل و تجهیزات لازم برای انجام عملیات ساختمانی توسط كارگران را با رعایت مواد این مبحث تهیه و نگهداری نماید تا در موقع لازم در اختیار كارگران قرار دهد و ضمن دادن آموزش های لازم به آنها، مراقبت نماید كه از آن وسایل به طور صحیح استفاده كنند.

4- عملیات ساختمانی باید طوری برنامه‌ریزی و اجرا شود كه خطرهای احتمالی ناشی از آن ، در داخل یا خارج از محل كار ، در اسرع وقت قابل پیشگیری باشد.

 در صورت احتمال وقوع خطر جانی ، كارفرما موظف است فورا كار را متوقف نماید و كارگران را از محل احتمال وقوع حادثه دور كند . كارفرما باید وقوع هر گونه حادثه ناشی از كار در ساعت كار عادی یا غیر عادی روزانه در محل كارگاه را در اسرع وقت و قبل از آنكه علائم و آثار مرتبط با آن از بین رفته باشد به واحد های مربوط در وزارت بهداشت واداره كار و امور اجتماعی محل اطلاع دهد.

ایمنی مر بوط به كف، سقف و دیوار های ساختمان:

1- كلیه ساختمانهای دائمی و موقتی و مؤسساتی كه مشمول مقررات قانون كار می‌باشند باید از نقطه نظر ساختمانی واجد استحكام كامل بوده و در محاسبه پایه و سقف و كف ها رعایت نكات زیر منظور گردد:

الف - تحمل فشار ناشی از حداكثر بارها و اشیاء ثابت و متحرك.

ب - تحمل فشار ناشی از ریزش برف ، باران ، یخبندان ، باد و طوفان.

ج - تحمل فشار ناشی از بارهای معلق.

فضای كار:

1- اطاقها و محل كار دائم بایستی لااقل 3 متر از كف تا سقف ارتفاع داشته و فضای آن باید برای حداكثر اشخاصی كه در آن محل كار می‌كنند برای هر نفركمتر از 12 متر مكعب نباشد. در محاسبه متر مكعب فضا ، حجم اشغال شده بابت اثاثیه و ماشین آلات و مواد و لوازم كسر نمی‌گردد. در ساختمانهایی كه ارتفاع هر طبقه از فضای كار از 4 متر متجاوز باشد برای محاسبه حجم لازم فقط تا ارتفاع 3 متر منظور و محاسبه می‌گردد.

2- در فضای كارگاه نصب ماشین آلات و یا قراردادن اشیاء و محصولات نباید مزاحمتی برای عبور و مرور و یا كار كارگران ایجاد نماید. در اطراف هر یك از دستگاهها باید فضای كافی منظور گردد تا كارگران بتوانند به راحتی برای انجام كارهای عادی رفت‌وآمد نموده و در صورت لزوم اصلاحات و تعمیرات و نقل و انتقال مواد مصرفی یا تولیدی را انجام دهند.

ایمنی كف ساختمان (كف‌سازی):

1- كف اطاقها و قسمتهایی كه محل عبور كارگران بوده و یا برای حمل ونقل مواد تخصیص داده شده است ، باید صاف وهمـوار بوده و عاری از حفره و ســوراخ ، تراشه‌هــای چوب ، برآمدگی نـاشی از پوشش نامناسب مجاری ، میخ و پیچ و مهره و لوله ، دریچه یا برآمدگی و برجستگی و هر گونه موانعی باشد كه ممكن است موجب گیركردن یا لغزیدن اشخاص گردد.

2- كف اطاق‌ها و راهروها و پیاده‌روها نباید در شرایط عادی هیچ‌گونه لغزندگی داشته و نیز نباید از مصالحی ساخته شده و یا از موادی اندوده شده باشد كه در نتیجه رفت وآمد ایجاد ناراحتی و گرد‌وخاك و ساییدگی و در نتیجه باعث لغزندگی گردد.

3- در محل كار و محل هایی كه دستگاه‌های متعددی قرار دارد بایستی بوسیله خط ‌كشی با رنگ  مشخص در دو طرف راه اصلی و راههای فرعی را مشخص نموده و حتی محل قرار دادن مواد خام و مواد تولیدی بوسیله این خطوط معین گردد تا رفت‌ و آمد ، حمل‌ و نقل مواد و همچنین جهت حركت اصلی با علامت‌گذاری روی زمین معلوم و روشن باشد.

4- كف كارگاهها باید قابل شستشو بوده و در مواردی كه نوع كار موجب ریخته شدن آب دركف كارگاه گردد باید شیب كافی داشته باشد كه آبها را به سمت مجاری فاضلاب هدایت نماید.

5- كارگاهها همیشه باید دارای شرایط مساعدی از نظر تهویه باشند و هوای سالم وكافی جهت كارگران فراهم شود.

سازه‌های حفاظتی :

1- نرده های حفاظتی  :

 نرده ، حفاظی است عمودی كه باید برای جلوگیری از سقوط افراد در اطراف و گوشه‌های نمایان سقف‌ها، دیوارهای باز، سكوهای كار، راهروها، راه پله‌ها، سقفهای موقت یا سایر محل‌های كار و تردد كارگران تعبیه شود. ارتفاع نرده استاندارد از كف طبقه یا سكوی كار نباید از 90 سانتیمتر كمتر و از 110 سانتیمتر بیشترباشد.

همچنین ارتفاع نرده راه پله نباید از 75 سانتیمتر كمتر و از 85 سانتیمتر بیشتر باشد. ساختمان و اجزای نرده باید دارای چنان مقاومتی باشد كه بتواند در مقابل حداقل 100 كیلوگرم فشار و ضربه وارد در تمام جهات مقاومت نماید. به علاوه نرده باید مقاومت لازم را برای مواقعی كه در معرض برخورد وسایل متحرك قرار می‌گیرد ، داشته باشد. كلیه‌ نرده‌ها باید از چوب، لوله آهنهای پروفیل یا مصالح دیگری كه استحكام كافی داشته باشد ، ساخته شده و در فواصل حداكثر 2 متر دارای پایه و كلافهای عمودی و افقی باشند.

.......................................................................

متن این مطلب 14 صفحه می باشد. برای دریافت و مطالعه مطلب، فایل پیوست را دانلود نمایید.

رمز فایل :  www.hseexpert.com