فصل اول - تعاریف:
1- گاز مایع: گاز مایع مشتمل بر تمام موادی است كه از یك یا چند گاز كه ذیلاً ذكر می‌گردد تشكیل شده باشد: پروپان پروپیلن، بوتانها، (بوتان و ایزوبوتان) و بوتیلین‌ها كه تحت فشار تبدیل به مایع می‌شوند.
2- بودار كردن گاز مایع: گاز مایع به‌وسیله تولیدكننده با مواد مخصوصی از قبیل اتیل مركایتان تایوفین و یا امیل مركایتان بودار می‌گردد. مقدار این گونه مواد در گاز مایع به اندازه‌ای است كه اگر غلظت گاز در هوا به حداقل قابلیت انفجار آن برسد بوی آن به خوبی قابل تشخیص می‌باشد.
3- مخازن حمل گازمایع: مخازن حملگاز مایععبارت از مخازنیاست كه برروی شاسی كامیون یا یدك كش، و یا نیمه یدك‌كش نصب شده و برای حمل گاز مایع بكار می‌رود.
4- مخازن ذخیره سازی گاز مایع: مخازن ذخیره سازی گاز مایع عبارت از مخازنی است كه گاز مایع در آنها نگهداری می‌گردد.
5- تأسیسات: تأسیسات گاز مایع مجموعه‌ای است كه شامل مخازن ذخیره سازی، لوله‌كشی‌ها، وسایل بارگیری و تخلیه مخازن حمل و ذخیره سازی وسایل پركردن سیلندر ساختمان‌ها و سایر وسایل مربوطه می‌باشد.
6- سیلندر: سیلندر عبارت از مخزن قابل حملی است كه ظرفیت آن حداكثر 450 لیتر بوده و برای مصارف خانگی یا تجاری و یا سایر مصارف كه احتیاج به مخزن قابل جابجا شدن دارند بكار می‌رود.
فصل دوم: مقررات حفاظتی مخازن حمل گاز مایع:
ماده 1: مخازن حمل گاز مایع باید از جنس فولادی باشد كه قابلیت تحمل فشار كار لااقل 5/17 كیلوگرم بر سانتی متر مربع را دارا بوده و طبق استاندارد مصوبه مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران ساخته شده باشد.
ماده 2: هر مخزن حمل گاز مایع باید دارای گواهینامه و مدارك مشخصات ساخت و آزمایش باشد و این اسناد در نزد صاحب مخزن یا استفاده كننده از آن نگهداری گردد به‌طوری‌كه همیشه آماده ارائه به مأمورین ذیصلاح وزارت كار و امور اجتماعی باشد.
ماده 3: مخازن حمل گاز مایع كه فاقد روپوش آلومینیومی با فولاد زنگ‌نزن یا هر فلز براق ثابت دیگر می‌باشد باید با رنگ سفید یا آلومینیومی یا رنگهای منعكس كننده مشابه رنگ‌آمیزی شود. این رنگ‌آمیزی باید اقلاً سطح فوقانی مخازن مزبور را بپوشاند.
ماده 4: مجاری خروجی بطور كلی باید به ترتیب زیر باشد:
1- در زیر مخزن هر دستگاه حمل گاز مایع (گازكش) باید شیری برای تخلیه كامل مخزن تعبیه گردد.
2- در مخازن حمل گاز مایع تمام منافذ بجز آنهایی كه مربوط به وسایل اندازه‌گیری سطح و محل نصب گرماسنج و سوپاپ اطمینان می‌باشد باید به‌وسیله درپوش، كلاهك و یا فلنج پیچ و مهره‌دار مسدود گردد یا به‌وسیله شیر جلوگیری كننده از جریان اضافی یا شیر یكطرفه محافظت گردد و یا مجهز به شیری گردد كه بتوان آن را از دور كنترل نمود.
سوپاپ اطمینان:
ماده 5: هر مخزن حمل گاز مایع باید مجهز به یك یا چند سوپاپ اطمینان از نوع فنری با شرائط ذیل باشد:
1- لوله‌های خروجی سوپاپ‌های اطمینان باید بدون خمیدگی و روبه بالا بوده و گاز از آن مستقیماً به هوا برود و در مسیر آن مانعی وجود نداشته باشد تا باعث برخورد گاز با بدنه مخزن گردد.
اندازه لوله خروجی نباید كوچكتر از مجرای سوپاپ اطمینان باشد. در پایین‌ترین قسمت لوله خروجی سوپاپ اطمینان باید یك شیر تخلیه تعبیه گردد تا بتوان مایعات جمع شده در این لوله را خالی نمود.
2- ظرفیت خروج گاز سوپاپ‌های اطمینان هر مخزن باید متناسب با سطح خارجی آن مخزن باشد. این ظرفیت باید طوری محاسبه گردد كه فشار در مخزن به هیچ وجه نتواند از 120 درصد فشار تجاوز نماید.
3- اگر وسایل تنظیم فشار سوپاپ در خارج از مخزن قرار داشته باشد باید این وسایل تنظیم مجهز به وسائلی قابل پلمپ كردن بوده و همیشه پلمپ شده باشد.
4- فشار تنظیم شده برای شروع به خروج گاز و مقدار گاز با هوای خروجی باید بر حسب واحد حجم در دقیقه (در 5/15 درجه سانتی‌گراد و فشار آتمسفر) بطور واضح و ثابت روی هر سوپاپ اطمینان حك شده باشد. همچنین نصب سوپاپ باید طوری باشد كه شروع به خروج گاز از آن قابل رؤیت باشد.
5- سوپاپ اطمینان باید در بالای مخزن نصب گردد و مستقیماً به فضای محتوی گاز مربوط باشد.
6- بین سوپاپ اطمینان و مخزن نباید شیری نصب شود مگر در مخازنی كه 2 سوپاپ اطمینان یا بیشتر روی آنها نصب شده است كه در این صورت می‌توان یك یا دو شیر بین مخزن و سوپاپ اطمینان نصب نمود بشرطی كه اولاً ساختمان این شیارها طوری باشد كه در هر حال یك سوپاپ اطمینان یا بیشتر باز باقی بماند و ثانیاً ظرفیت سوپاپ‌هایی كه باز می‌باشد كافی برای خروج گاز به اندازه لازم باشد.
7- انتهای لوله خروجی سوپاپ اطمینان باید دارای كلاهك یا محافظ مناسب دیگری باشد تا از دخول باران و گرد و غبار و امثال آن به داخل سوپاپ اطمینان جلوگیری شود. این كلاهك باید به طور آزاد روی لوله گذاشته شود و فقط می‌تواند به‌وسیله زنجیر یا سیم یا مشابه آن به لوله متصل گردد به‌طوری‌كه اگر سوپاپ اطمینان باز شود كلاهك به آسانی از جای خود بلند شود.
كلاهك باید بجز مواقعی كه سوپاپ اطمینان باز شده و كار می‌كند در سایر اوقات همیشه روی لوله خروجی قرار داشته باشد. این كلاهك نباید طوری باشد كه خروج گاز را در سوپاپ اطمینان كم و یا از آن جلوگیری نماید.
لوله‌ها و شیرها و اتصالها
ماده 6: لوله‌ها، شیرها و اتصالها باید دارای مشخصات زیر باشد:
1- در مواردی كه استفاده از لوله‌های مسی مجاز باشد باید مفاصل را به وسیله جوش زرد و یا جوش معادل آن بهم متصل نمود. این اتصالها به هیچ عنوانی (مثلاً با حدیده زدن لوله‌ها) نباید باعث تضعیف قدرت لوله‌ها گردد. مفاصل باید از نوع فشار قوی باشد. از فلزات غیرچكش خوار و شكننده نباید در ساختمان شیرها و مفاصل استفاده نمود.
2- كلیه شیرهای مخزن باید مناسب با فشار طرح شده برای حرارت محل كار مخزن بوده و میزان فشار روی آنها نوشته شده باشد.
3- لوله‌ها، شیرها، اتصالها و لوله‌های قابل ارتجاع در كامیون‌های گازكش باید در فشار هوایی كه كمتر از حداكثر فشار كار مجاز مخزن نباشد بدون نشت باقی بماند.
4- هر قسمت از لوله حامل گاز مایع (اعم از لوله قابل ارتجاع یا غیرآن) را كه امكان بستهشدن دو سر آن وجود داشته باشد باید مجهز به یك سوپاپ اطمینان نمود و بین این سوپاپ اطمینان و لوله هیچ نوع شیر دیگری نباید نصب گردد.
.......................
(متن این مطلب 24 صفحه می باشد. برای مطالعه و استفاده از متن کامل، فایل پیوست همین پست را دریافت نمایید.)