H2S گازی است بیرنگ با بوی بسیار بد شبیه تخم مرغ گندیده كه مخلوط آن در هوا با شعله متمایل به آبی می سوزد. دمای استفاده آن 260 درجه سانتی گراد و چگالی آن بیشتر از هواست لذا تمایل زیادی به نشستن روی زمین دارد و در مایعاتی نظیر آب ، حلاله‌ای نفتی ، نفت خام ، الكل ، اتر و ... حل می‌شود و قابلیت حل شدن آن در آب سرد بیشتر است .
در واكنشهای اكسیداسیونی شركت كرده و دی اكسید گوگرد و اسید سولفوریك و گوگرد عنصری را تشكیل می دهد و عمرآن در هوا 2 روز می باشد این گاز در طبیعت ازآتشفشانها ،چشمه های آب معدنی و از احیاء سولفاتها توسط باكتری و تجزیه پروتئین ها تولید می شود. در صنعت معمولا بعنوان یك محصول فرعی نا خواسته تولید می شود اما در بعضی پروسه ها یك ماده واسطه مهم است .
فاضلابها – مخازن مواد عفونی و ... نیز این گاز را آزاد می كنند .
این گاز بسیار سمی است و حتی غلظت كم آن نیز در هوا می تواند به بیهوشی و مرگ منجر شود بعلاوه بوی بد آن موجب دردسر برای پروسه تولید نفت خام در مراكز تولید و پالایش آن در پالایشگاه ها خواهد شد .
حداكثر میزان بخار این گاز در هوا برای 8 ساعت در معرض آن بودن 10ppm است . غلظت 1000ppm یا بیشتر آن به بیهوشی و مرگ منجر می شود . البته ممكن است در بعضی موارد تنفس مصنوعی و دیگر اقدامات كمكی در غلظتهای كمتر چاره ساز باشد .
تاثیر غلظت های مختلف H2S
0/0005-0/13ppm در چند ثانیه یا 1 دقیقه آستانه تقریبی احساس بو
10-20 ppm در 7-6 ساعت باعث سوزش چشم می شود.
50-100ppm بیشتر از یك ساعت تورم بافتهای چشم
150-200ppm 2 تا 15 دقیقه حس بویایی را مختل می كند.
500-7000ppm كمتر از یك ساعت سوزش نقطه ای و عوارض سیستمی امكان مرگ پس از چند ساعت
900ppm مرگ كمتر از یك ساعت
1500ppm مرگ در 15 دقیقه تا نیم ساعت
در غلظتهای كمتر باعث دل درد – سرفه – سردرد – و تاول روی لبها شده كه علائم سمی بودن آن هستند.
همانطور كه ذكر شد در غلظتهای بسیار كم H2S براساس خاصیت بوی بسیار بد آن این گاز قابل تشخیص است اما اگر غلظت بیشتر شد ویا مدت زمان زیادی در معرض آن بوده باشیم حس بویای مختل شده و توانایی شناسایی را از دست میدهد بنابراین نمی توان روی حس بویایی برای تشخیص وجود آن حساب كرد .
غلظتهای بالای آن مزه و طعم شیرین دارد كه موجب سكته فوری و ازبین رفتن عصب بویایی می‌شود .
همانطور كه ذكر شد دمای اشتعال این گاز 260 درجه سانتی گراد است اما بیشتر خطر اشتعال آن مربوط به وقتی است كه H2S در مجاورت آهن یا فولاد قرار گرفته باشد مثل pipe ها كه این حالت سریعاً با آهن واكنش دادع و تشكیل ماده ای پوسته مانند سیاه رنگ و حجیم به نام سولفید آهن را می دهد كه در صورت برخورد با هوا اكسیژن آن انفجار رخ میدهد و باعث تركیدگی لوله ها و نرم شدن آنها می شود .
طرق ردیابی :
1. عبور دادن حجم معینی از هوای مورد آزمایش از كاغذ مخصوص یا فیلتری كه آغشته به استات سرب توسط پمپ دستی
2. سوزاندن میزان معینی از هوا در delteetor tube كه در آن واكنشگر شیمیایی مخصوص H2S وجود داشته باشد .
...............................................................................
متن این مطلب 6 صفحه می باشد. برای دریافت و مطالعه مطلب، فایل پیوست را دانلود نمایید.
رمز فایل : www.hseexpert.com