H2S گازي است بيرنگ با بوي بسيار بد شبيه تخم مرغ گنديده كه مخلوط آن در هوا با شعله متمايل به آبي مي سوزد. دماي استفاده آن 260 درجه سانتي گراد و چگالي آن بيشتر از هواست لذا تمايل زيادي به نشستن روي زمين دارد و در مايعاتي نظير آب ، حلاله‌اي نفتي ، نفت خام ، الكل ، اتر و ... حل مي‌شود و قابليت حل شدن آن در آب سرد بيشتر است .
در واكنشهاي اكسيداسيوني شركت كرده و دي اكسيد گوگرد و اسيد سولفوريك و گوگرد عنصري را تشكيل مي دهد و عمرآن در هوا 2 روز مي باشد اين گاز در طبيعت ازآتشفشانها ،چشمه هاي آب معدني و از احياء سولفاتها توسط باكتري و تجزيه پروتئين ها توليد مي شود. در صنعت معمولا بعنوان يك محصول فرعي نا خواسته توليد مي شود اما در بعضي پروسه ها يك ماده واسطه مهم است .
فاضلابها – مخازن مواد عفوني و ... نيز اين گاز را آزاد مي كنند .
اين گاز بسيار سمي است و حتي غلظت كم آن نيز در هوا مي تواند به بيهوشي و مرگ منجر شود بعلاوه بوي بد آن موجب دردسر براي پروسه توليد نفت خام در مراكز توليد و پالايش آن در پالايشگاه ها خواهد شد .
حداكثر ميزان بخار اين گاز در هوا براي 8 ساعت در معرض آن بودن 10ppm است . غلظت 1000ppm يا بيشتر آن به بيهوشي و مرگ منجر مي شود . البته ممكن است در بعضي موارد تنفس مصنوعي و ديگر اقدامات كمكي در غلظتهاي كمتر چاره ساز باشد .
تاثير غلظت هاي مختلف H2S
0/0005-0/13ppm در چند ثانيه يا 1 دقيقه آستانه تقريبي احساس بو
10-20 ppm در 7-6 ساعت باعث سوزش چشم مي شود.
50-100ppm بيشتر از يك ساعت تورم بافتهاي چشم
150-200ppm 2 تا 15 دقيقه حس بويايي را مختل مي كند.
500-7000ppm كمتر از يك ساعت سوزش نقطه اي و عوارض سيستمي امكان مرگ پس از چند ساعت
900ppm مرگ كمتر از يك ساعت
1500ppm مرگ در 15 دقيقه تا نيم ساعت
در غلظتهاي كمتر باعث دل درد – سرفه – سردرد – و تاول روي لبها شده كه علائم سمي بودن آن هستند.
همانطور كه ذكر شد در غلظتهاي بسيار كم H2S براساس خاصيت بوي بسيار بد آن اين گاز قابل تشخيص است اما اگر غلظت بيشتر شد ويا مدت زمان زيادي در معرض آن بوده باشيم حس بوياي مختل شده و توانايي شناسايي را از دست ميدهد بنابراين نمي توان روي حس بويايي براي تشخيص وجود آن حساب كرد .
غلظتهاي بالاي آن مزه و طعم شيرين دارد كه موجب سكته فوري و ازبين رفتن عصب بويايي مي‌شود .
همانطور كه ذكر شد دماي اشتعال اين گاز 260 درجه سانتي گراد است اما بيشتر خطر اشتعال آن مربوط به وقتي است كه H2S در مجاورت آهن يا فولاد قرار گرفته باشد مثل pipe ها كه اين حالت سريعاً با آهن واكنش دادع و تشكيل ماده اي پوسته مانند سياه رنگ و حجيم به نام سولفيد آهن را مي دهد كه در صورت برخورد با هوا اكسيژن آن انفجار رخ ميدهد و باعث تركيدگي لوله ها و نرم شدن آنها مي شود .
طرق رديابي :
1. عبور دادن حجم معيني از هواي مورد آزمايش از كاغذ مخصوص يا فيلتري كه آغشته به استات سرب توسط پمپ دستي
2. سوزاندن ميزان معيني از هوا در delteetor tube كه در آن واكنشگر شيميايي مخصوص H2S وجود داشته باشد .
...............................................................................
متن این مطلب 6 صفحه می باشد. برای دریافت و مطالعه مطلب، فایل پیوست را دانلود نمایید.
رمز فایل : www.hseexpert.com