مقدمه
در بعضي موارد ما مجبوريم از سم استفاده كنيم. اما بايد بدانيم سم مثل هر دارويي بايد فقط در حد لزوم و در موقع ضرورت با روش درست بكار رود، وگرنه بسيار خطرناك بوده و همانطور كه حشرات و موشها را از بين مي‌برد ميتواند انسان و حيوانات مفيد را هم بيمار كرده يا بكشد.
سم چيست؟
سم ماده‌اي است كه داراي منشاء گياهي، حيواني و شيميايي بوده و از يك راه خاص و يا راههاي مختلف در مقادير معيني باعث اختلال و يا توقف فعل و انفعالات حياتي به‌طور موقت يا دائم ميگردد. سم اگر به مقدار خيلي كم خورده شود و يا بخار و بوي آن تنفس گردد باعث ناراحتي، بيماري و مسموميت شده است منجر به مرگ گردد.
مسموم كيست؟
هر انسان يا حيواني كه سم از طريق بيني، دهان يا پوست وارد بدن او شده و موجب ناراحتي و بيماري يا مرگ وي گردد مسموم شده است.
علائم مسموميت
بستگي به نوع سم و مقدار آن و مدتي كه از مصرف آن سم گذشته باشد دارد اما بطور كلي ميتوانيم بگوييم: سرگيجه، حالت تهوع و استفراغ، دل درد، دل پيچه، عرق كردن، رنگ پريدگي و خواب آلودگي معمولاً در شخص مسموم ديده ميشود.
روشهاي نگهداري سموم در منزل
1- هيچ وقت سم را در آشپزخانه و يا اتاقي كه در آن زندگي مي‌كنيد قرار ندهيد.
2- سم را بايد در قوطي و ظرف خودش نگهداري كرد و هرگز نبايد آنرا داخل ظرف و يا شيشه ديگر ريخت چون ممكن است اشتباهاً از آن استفاده شود.
3- بعد از هر بار استفاده حتماً بايد در قوطي سم را محكم بست.
4- هر نوع سم را بايد در محلي دور از دسترس افراد و بچه‌ها قرار داد.
چه كساني مي‌توانند با سم كار كنند؟
كسي كه سم را مصرف مي‌كند بايد بدانند سم چيست؟ و چه خطراتي دارد و چگونه بايد آنرا بكار برد تا خطري براي خود و اطرافيان نداشته باشد.
- كسي كه با سم سر و كار دارد بايد سالم و قوي بنيه باشد زنان و مردان پير و بچه‌ها قبل از 18 سالگي نبايد به هيچ‌وجه سمپاشي كنند.
- كساني كه عوارض قلبي، كليوي و كبدي داشته باشند نبايد سمپاشي كنند.
- زنان حامله به هيچ وجه نبايد با سم سر و كار داشته باشند.
چگونه سم را مصرف كنيم؟
• براي استفاده از سم بايد لباس، عينك، كلاه و ماسك داشته باشيم.
• سم فقط بايد در جايي كه لازم است بكار رود.
• از سم بايد فقط به مقداري كه لازم است استفاده كنيم نه بيشتر.
• نوع سمپاشي بايد متناسب با سم، مقدار آن و محل سمپاشي باشد.
• لازم است در ابتدا با ريختن آب در مخزن، سم‌پاش را آزمايش كنيم تا چكه نكند و هنگام كار به مقدار كافي محلول از آن خارج شود.
چگونه از قوطي اسپري حشره‌كش استفاده كنيم؟
وقتي مي‌خواهيد داخل اتاق را اسپري كنيد:
1- همه بايد از اتاق خارج شوند.
2- پنجره‌ها و درها را ببنديد.
3- روي ظرف غذاخوري و وسايل بچه‌ها را با نايلون بپوشانيد يا در صورت امكان ظروف را از محيط خارج كنيد.
4- موقع اسپري حشره‌كش قوطي اسپري را طوري بدست بگيريد كه از خودتان فاصله داشته باشد.
5- بعد از اسپري كردن فوراً از اتاق خارج شويد و در را ببنديد و دستهايتان را بشوييد.
6- بعد از گذشتن حدود نيم ساعت درها را باز كنيد و هواي اطاق را تهويه نماييد. بعد از گذشتن نيم تا يك ساعت از تهويه، اطاقها مي‌توانند مورد استفاده قرار بگيرند.
در چه شرايطي بايد سم را مصرف كنيم؟
- فرد سم‌پاش بايد لباسي بپوشد كه كاملاً بدن او را بپوشاند و كلاهي كه موهاي او را حفظ كند.
- فرد سم‌پاش بايد از عينك مخصوص كه كناره‌هاي آن بسته است و چشم را كاملاً محافظت مي‌كند استفاده كند.
- بايد موقع كار با سم حتماً از ماسك استفاده كنيم يا با پارچه تميزي روي بيني و دهان خود را بپوشانيم.
- موقع سمپاشي و تهيه سم حتماً بايد دستكش لاستيكي بدست كرد. اگر دستكش سوراخ باشد سم پوست دست را آلوده مي‌كند.
- در روزهايي كه باد شديد مي‌وزد نبايد باغ و مزرعه را سمپاشي كرد و اگر باد كم است موقع سمپاشي بايد پشت به باد بايستيم تا قطرات سم به ما نپاشد.
چه كارهايي براي فرد مسموم بايد انجام دهيم؟
• از اطرافيان و خود مسموم بپرسيد كه با چه ماده‌اي تماس داشته و يا آن را خورده است.
• قوطي سم را بگيريد و برچسب آن را بخوانيد.
• فوراً كمكهاي اوليه را شروع كنيد.
كمكهاي اوليه در مورد فرد مسموم:
• فوراً مسموم را از محل سمپاشي خارج كنيد و در هواي آزاد نگه داريد.
• اگر لباس او آلوده به سم است بلافاصله آنها را بيرون بياوريد.
• محلهايي از بدن را كه به سم آلوده شده با آب و صابون شستشو كنيد سپس او را خشك كرده و بپوشانيد.
• بيمار را در حالت استراحت و گرم نگه داريد.
• اگر سم داخل چشم‌ها پاشيده شد فوراً چشم را زير شير آب بگيريد و شستشو دهيد (15 دقيقه)
• اگر سم به تازگي خورده شده باشد بايد مسموم را وادار به استفراغ كنيد.
• اگر علائم سوختگي ناشي از سموم در لب و دهان مشاهده شد او را وادار به استفراغ نكنيد فقط كمي آب به فرد مسموم بخورانيد تا سم رقيق شود.
• بايد راههاي تنفسي يعني دهان و گلو و بيني را تميز كرده و باز نگه داريد.
فوراً مسموم را به مركز بهداشتي‌درماني ارجاع دهيد.